زرشک، عناب و زعفران، سه گنج شفابخش ایران
به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی، محسن پویان، در گفت‌وگو با برنامه رادیویی «چای زعفرانی» با بیان اینکه برنامه ایران جان، عدالت اطلاع رسانی و معرفی مناطق مختلف ایران را به کمال محقق کرد، با اشاره به محصولات مزیت‌دار استان، گفت: در تمام دنیا زرشک وجود دارد اما زرشکی که از آن صحبت می‌کنیم گونه خاصی از زرشک بی‌دانه است که رویشگاه اختصاصی آن خراسان جنوبی است.
وی با بیان اینکه عناب محصول استثنایی منطقه خراسان جنوبی است، افزود: زعفران نیز سیری تاریخی دارد و به استناد تحقیقات محققان انگلیسی حدود ۳۷ گیاه معطر که از آن در تغذیه استفاده می‌کنیم کشف زنان ایرانی بوده که یکی از آن‌ها زعفران است.
وی با بیان اینکه زعفران کشف زنان ایران در ارتفاعات لرستان بود، تصریح کرد: از سویی به قول ابوعلی سینا درختچه زرشک یک داروخانه است که امیدوارم که بتوانیم در ایران فرآوری گیاهان مزیت‌دار و دارویی را رواج دهیم و بیش از این به آن توجه کنیم.
این پژوهشگر تصریح کرد: از درختچه زرشک حدود ۶۴ مورد استفاده دارویی و تغذیه‌ای، از عناب ۵۴ مورد استفاده دارویی و غذایی و از زعفران بیش از ۴۵ مورد استفاده دارویی و غذایی ثبت شده است.
خواص درمانی عناب؛ از سرماخوردگی تا برونشیت
مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی درباره خواص عناب ادامه داد: میوه عناب به دلیل وجود مواد لعابی از دیرباز در درمان سرماخوردگی و سرفه‌های خشک و تقویت ریه‌ها در مقابل بیماری‌هایی مانند برونشیت کاربرد دارد. مخلوط عناب، مویز و انجیر شربت بسیار مفیدی برای گرفتگی‌های صدا و سرماخوردگی است و ریشه عناب برای ترمیم زخم‌ها بسیار موثر است.
ریشه عناب؛ یک مرهم طبیعی برای زخم‌ها
پویان اظهار کرد: می‌توان ریشه عناب را به قطعاتی کوچک تبدیل کرده و پس از جوشاندن ۳ تا ۵ دقیقه و صاف کردن، به عنوان یک محلول برای شست‌وشوی زخم‌ها استفاده کرد و در مجموع ریشه عناب ۱۵ مورد دارویی دارد.
وی افزود: برگ عناب در ساخت داروهایی جهت شست‌وشوی دهان، تقویت مو و ساخت شامپو به کار می‌رود. همچنین میوه عناب خون را تصفیه می‌کند، برای رفع بی‌خوابی و گرفتگی صدا و تقویت تارهای صوتی مؤثر است.
مطالعات جهانی درباره عناب؛ از یرقان نوزادی تا سلامت جنین
این پژوهشگر گیاهان دارویی با بیان اینکه میوه و هسته عناب خاصیت آرام‌بخشی خوبی دارد و به لحاظ دارویی مصرف حدود ۱۰ تا ۱۵ دانه عناب در روز مفید است، بیان کرد: طبق تحقیقی که کشورهای جهان اول از جمله آلمان انجام داده‌اند، عناب برای درمان زردی یا یرقان نوزادی مفید بوده و در پیشگیری از ناهنجاری‌های جنینی نقش دارد.
زعفران؛ رنگی جهانی با ارزش دارویی فراوان
پویان درباره ویژگی‌های زعفران نیز گفت: خوشبختانه زعفران محصولی است که در تمام دنیا شناخته شده، اما یکی از مراکز مهم تولید باکیفیت زعفران خراسان جنوبی است. زعفران بهترین رنگ خوراکی است و در بهترین شرکت‌های شکلات‌سازی استفاده می‌شود.
زعفران؛ محافظ مغز و اعصاب و ضد افسردگی
وی با بیان اینکه زعفران از بروز ضایعات نخاعی جلوگیری می‌کند و مادران باردار در مصرف زعفران کمی احتیاط کنند، تصریح کرد: در اروپا برای تقویت قوای مغزی فرآورده‌ای از زعفران ساخته شده که از تخریب سلول‌های مغزی جلوگیری می‌کند. از سویی زعفران فرح‌آور است و در دنیا بیشترین بیماری‌های رایج، افسردگی و آلزایمر است که زعفران در جلوگیری از این بیماری‌ها بسیار اثرگذار است.
فواید مهم زعفران برای کبد، کلیه و بیماران سرطانی
مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه جلوگیری از رعشه و پیشگیری از سردرد، مقوی کبد و کلیه از خواص دیگر این محصول است، ادامه داد: مصرف زعفران در زمان ابتلا به سرطان به تولید هموگلوبین کمک می‌کند که در واقع کمک به درمان است. در برخی از دمنوش‌هایی که به عنوان آرام‌بخش استفاده می‌شود می‌توان زعفران اضافه کرد، اما باید توجه کرد همه گیاهان را نمی‌توان با یکدیگر ترکیب کرد.
پویان درباره زرشک بی‌دانه خراسان جنوبی بیان کرد: همانگونه که می‌دانیم مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید بدن را از بین می‌برد. بر این اساس در آلمان دارویی بر پایه زرشک ساخته شده که پس از مصرف یک دوز آنتی‌بیوتیک برای بازیافت باکتری‌های مفید بدن استفاده می‌شود.
نقش زرشک در سلامت کبد، معده و خون
وی افزود: زرشک در تقویت کبد و موثر بوده و اگر همراه با برگ آن دم شود برای درمان زخم‌های گوارشی بسیار مؤثر است. زرشک می‌تواند در تصفیه خون و جلوگیری از بروز ناراحتی سنگ صفرا و درمان سوزش معده موثر باشد.
وی ادامه داد: آب زرشک میل تخمیری شدیدی دارد؛ به این معنا که به زودی طعم آن تغییر می‌کند؛ بنابراین حتما باید در یخچال نگهداری شود و بیش از یک لیوان در طول روز مصرف نشود. برای افرادی که دچار بیماری فشار خون هستند مصرف زرشک می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود.
آلوی بیرجند؛ محصولی با کیفیت بی‌نظیر
این کارشناس گیاهان دارویی در پایان درباره دیگر محصولات خراسان جنوبی گفت: آلوی بیرجند کیفیتی دارد که هیچ آلویی ندارد؛ صمغ درخت آلو در تقویت ریه‌ها و رفع سرفه‌ها و رفع جوش‌های بدن در نوزادی بسیار مؤثر خواهد بود که امیدواریم به سمت تولیدات گلخانه‌ای آن حرکت کنیم.
