ضرورت ورود علمی به قیام عاشورا

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی، هادی زینی، دبیر شورای جهاد تبیین جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی روز گذشته ۱۱ مردادماه در کارگاه جهاد تبیین در قیام امام حسین(ع) و بایسته‌های هیئت‌های مذهبی که به همت خبرگزاری ایکنا برگزار شد، اظهار کرد: زمینه تحلیل قیام امام حسین(ع) شامل؛ تحلیل تاریخی- جامعه شناختی بر پایه تحلیل واقعه و جریان است.

وی با بیان اینکه یکی از ضعف های اساسی در تحلیل متون دینی، عدم تحلیل دقیق فضای متن است افزود: عدم توجه به زمینه‌های تاریخی در تولید محتوای دینی یکی از ضعف‌های مهم بوده؛ به همین دلیل حتی تفاسیر قرآن نیز عموماً درون متنی هستند تا برون متنی.

دبیر شورای جهاد تبیین جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی با بیان اینکه این در حالی است که در پژوهشهای غرب نگاه بیشتر برون متنی روش مند است، تصریح کرد: در حال حاضر در مورد قیام امام حسین(ع) توجه به واقعه بیشتر از جریان است.

زینی با بیان اینکه قیام امام حسین(ع) و حرکت از مدینه به مکه، توقف طولانی و چند ماهه در مکه و سپس حرکت به عراق، حضور در منازل مختلف مسیر هر کدام دارای فصلی از کتاب گرانسنگ قیام است، که هنوز رمزگشایی نشده است، افزود: آنچه بیشتر به تصویر کشده شده سرانجام قیام حضرت است که با شهادت ایشان به اوج خود رسیده است.

وی با بیان اینکه حتی پس از شهادت حضرت نیز، روشنگری‌های حضرت زینب(س) پس از عاشورا و همچنین رخنمایی پیام امام حسین(ع) در سخنان امام سجاد(ع) واکاوی و معرفی نشده است، تصریح کرد: قیام امام حسین(ع) از نظر بررسی فرایندهای تاریخ اسلام، یک جریان زمان دار است و برای ایجاد نگرش نسبت به یک جریان تنها با استفاده از عواطف مذهبی نمی‌توان راه به جایی برد.

وی با بیان اینکه هنجارسازی بر اساس قیام امام حسین(ع) و پایداری هنجار به شناخت و بینش نیازمند است، تصریح کرد: راه و رسم امام حسین(ع) و یاران ایشان را پیمودن، نیازمند نگرشی است که هیأت‌های مذهبی می‌توانند با برجسته کردن جهاد تبیین امام حسین(ع)، حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) زمینه آن را فراهم کنند.

وی با بیان اینکه فرآیند نگرش قیام امام حسین(ع) در مثلث رفتار، شناخت و انگیزه است، افزود: فرآیند توجه به قیام عاشورا، شامل؛ تحلیل پیشا واقعه، تحلیل گفتگوهای حین واقعه و تحلیل پسا واقعه است.

زینی با بیان اینکه در تحلیل پیشا واقعه واژگان و گفتمان‌سازی خیرخواهی باید در مقابل ظلم ستیزی مورد بررسی قرار گیرد، تصریح کرد: قیام امام حسین(ع) یک جریان قوی، زمان دار و نیازمند تبیین است.

وی با بیان اینکه در هیات ها به موضوع خیرخواهی بیشتر می‌توان توجه کرد، ادامه داد: در هیات‌ها می‌توان گفت این امر کم رنگ است؛ از طرفی یکی از معانی تبیین احیا است.

دبیر شورای جهاد تبیین جهاد دانشگاهی خراسان‌جنوبی، ضمن اشاره به احیاء گری به عنوان یکی از معانی تبیین گفت باید نگریست از سال گدشته تاکنون چه سنتی کم رنگ شده و باید بازنگری و احیا شود، افزود: باید در طی ایام محرم روی این موضوعات بیشتر کار کرد و اگر قرار است هیات‌ها کاری انجام دهند باید با فضای تبیینی از پیش از محرم حرکت کرد.

زینی با اشاره به اینکه تبیین نیاز به زمان دارد چراکه این امر یک جریان است، اظهار کرد: انواع تبیین شامل توصیف، تفسیر، طراحی کردن، ساده سازی، روشنگری تاریخی، نمایشگاه، تنویر، راه حل، احیاء و بازگشایی است. و باید هیات‌های مذهبی از تمام ظرفیت‌های انواع تبیین بسته به نوع مخاطب مختلف استفاده کند.

وی با اشاره به اینکه باید جریان شناسی کنیم نه تمرکز صرف بر واقعه، تصریح کرد: در هیچ نقطه‌ای از دنیا جمعیتی که برای عزاداری محرم جمع می‌شوند جمع نخواهند شد، بنابراین باید از این ظرفیت تبلیغاتی استفاده کرده، همچنین جهاد تبیین که سیره امام حسین(ع)، حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) است هزینه بر است؛ بنابراین در این راه باید از هیچ هزینه‌ای مضایقه نکرد.

زینی یادآور شد: با توجه به فعالیت‌های پژوهشی گسترده خاورشناسان اگر به قیام عاشورا ورود علمی پیدا نکنیم، قطعا دچار زیان خواهیم شد و باید تا چند سال دیگر برای تبیین زوایای تاریخی این قیام به سمت ترجمه‌ها برویم.