یک قطره زندگی، میلیون‌ها فرصت؛ اهمیت خون بندناف در سلامت جامعه و آینده پزشکی
به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی، به نقل از ایسنا، ملیحه بهنامیان، با حضور در برنامه رادیویی و تلویزیونی به مناسبت روز جهانی خون بندناف، اظهار کرد: سلول‌های بنیادی خون بندناف، گنجینه‌ای ارزشمند برای درمان بیماری‌های خونی، نقص‌های ایمنی و اختلالات ژنتیکی هستند.
وی با بیان اینکه این سلول‌ها پس از تولد نوزاد، از خون باقی‌مانده در بندناف جمع‌آوری شده و با ذخیره‌سازی صحیح، می‌توانند سال‌ها قابل استفاده باقی بمانند، تصریح کرد: در دوران بارداری، بندناف نقش حیاتی در تغذیه و اکسیژن‌رسانی به جنین دارد. این بند، جنین را به جفت متصل می‌کند و با عبور خون از رگ‌های آن، مواد مغذی را به جنین رسانده و مواد زائد را دفع می‌کند.
بهنامیان ادامه داد: پس از تولد نوزاد، مقداری از خون همچنان در جفت و بندناف باقی می‌ماند؛ به این خون، خون بندناف گفته می‌شود. تا چند دهه پیش، این خون به عنوان ضایعات زایمانی دور ریخته می‌شد، اما امروز می‌دانیم که خون بندناف سرشار از سلول‌های بنیادی خونساز است؛ سلول‌هایی که معمولا در مغز استخوان وجود داشته و توانایی تولید انواع سلول‌های خونی و سلول‌های سیستم ایمنی را دارند.
وی با بیان اینکه سلول‌های بنیادی خون بندناف به عنوان یک منبع غنی جایگزین برای درمان بیماران مبتلا به بیماری‌های خونی در نظر گرفته می‌شود، افزود: امروزه، خون بندناف به عنوان یکی از منابع مهم و قابل دسترس برای این سلول‌ها شناخته می‌شود. سایر منابع شامل مغز استخوان و خون محیطی هستند.
مدیر بانک سلول‌های بنیادی خون بندناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی در مورد فرآیند ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف، اظهار کرد: فرآیند جمع‌آوری سلول‌های بنیادی خون بندناف هیچ گونه خطری برای مادر یا نوزاد ندارد و بلافاصله پس از زایمان انجام می‌شود.
بهنامیان با بیان اینکه در قلب هر نوزادی که متولد می‌شود، منبعی از نیروی حیات پنهان است که نباید نادیده گرفته شود و این گنجینه تنها در زمان تولد قابل جمع‌آوری بوده و پس از دفع جفت، این فرصت برای همیشه از دست می‌رود، ادامه داد: خون بندناف پس از زایمان توسط کارشناسان مجرب خونگیر جمع‌آوری می‌شود. خون به کیسه‌های مخصوص جمع آوری خون بندناف منتقل می‌شود، این سلول‌ها قابلیت این را دارند که برای ۷۲ ساعت در دمای اتاق (۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) زنده بمانند؛ سپس سلول‌های جدا شده پس از انتقال به کیسه‌های مخصوص، در دمای بسیار پایین (حدود منفی ۱۹۸ درجه سانتی‌گراد) فریز و برای مدت طولانی نگهداری می‌شوند.
وی با بیان اینکه این سلول‌ها برای ده‌ها سال زنده می‌مانند و در مواقع لازم می‌توانند برای درمان نوزاد یا خواهر و برادر او (در صورت تطابق ژنتیکی) استفاده شوند، تصریح کرد: ذخیره‌سازی خون بندناف نوزاد یک سرمایه‌گذاری ارزشمند برای آینده سلامت اوست. در شرایطی که نوزاد یا یکی از اعضای خانواده با بیماری‌های خونی، نقص‌های ایمنی یا اختلالات ژنتیکی مواجه شود، سلول‌های بنیادی خون بندناف می‌توانند نجات‌بخش باشند.
بهنامیان با بیان اینکه ذخیره‌سازی خون بند ناف؛ امنیتی است که هرگز منقضی نمی‌شود، افزود: ارزشمندترین دارایی جهان سلامتی است؛ دارایی که با نوسانات بازار سقوط نکرده و با تورم ارزش آن کاهش نمی‌یابد و این را به یاد داشته باشیم که پیشگیری همواره مقرون به صرفه‌تر و هوشمندانه‌تر از درمان است.
وی بیان کرد: این سلول‌ها در حال حاضر برای درمان بیش از ۸۰ نوع بیماری، به خصوص انواع سرطان خون، تالاسمی، کم‌خونی‌های شدید و اختلالات سیستم ایمنی، استفاده می‌شوند، اما پتانسیل آینده آن‌ها در حوزه پزشکی بازساخت فراتر از تصور فعلی ماست.
وی با بیان اینکه هزینه نگهداری و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی برای یک دوره طولانی، در مقایسه با هزینه‌های سرسام‌آور درمان بیماری‌های جدی در آینده ناچیز است، بیان کرد: در حوزه‌هایی مانند درمان اوتیسم نیز کارآزمایی‌های بالینی رو به پیشرفت است و نزدیک به دو سال است که مطالعات بالینی برای درمان اوتیسم و فلج‌های مغزی با استفاده از سلول‌های بنیادی در حال انجام است.
بهنامیان با اشاره به نقش سلول‌های بنیادی در ترمیم بافت‌های غضروفی، عصبی و حتی نخاعی، تأکید کرد: این حوزه یکی از امیدبخش‌ترین بخش‌های پزشکی بازساختی است و ذخیره‌سازی خون بندناف می‌تواند سرمایه‌ای بی‌بدیل برای آینده سلامت فرد و خانواده او باشد.
مدیر بانک سلول‌های بنیادی خون بندناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با اشاره به نقش مهم بانک خون بندناف رویان به‌عنوان بزرگ‌ترین بانک خون بندناف در خاورمیانه، اعلام کرد: بانک رویان آمادگی کامل دارد تا نمونه‌های خون بندناف خانواده‌های افغان را نیز ذخیره‌سازی کند و در این خصوص، ضروری است وزارت بهداشت افغانستان راهکاری مشخص برای ارسال نمونه‌ها به داخل ایران فراهم کند.
بهنامیان، با بیان اینکه سلول‌های بنیادی خون بندناف در حال حاضر به‌طور گسترده در دنیا ذخیره‌سازی می‌شوند، اما ممکن است بسیاری از مردم هنوز از ارزش این گنجینه حیاتی آگاهی کافی نداشته باشند، افزود: خون بندناف تنها دارایی است که ارزش آن با تورم کاهش پیدا نمی‌کند و همواره پیشگیری، مقرون‌به‌صرفه‌تر از درمان خواهد بود.
وی ادامه داد: سلول‌های بنیادی، سلول‌هایی نامیرا و قابل تمایز به انواع سلول‌های مختلف بدن هستند و در فرآیند تولیدمثل سلولی دچار پیری نمی‌شوند؛ از همین ویژگی می‌توان در ارتقای سلامت و درمان بیماری‌ها بهره برد. جمع‌آوری صحیح خون بندناف می‌تواند سلامت و آرامش خاطر خانواده را تضمین کند، چرا که تمام سلول‌های بنیادی دارای بازه زمانی خاصی برای فرآوری و نگهداری هستند.
نگاهی به هزینه‌های نگهداری سلول‌های بنیادی
مدیر بانک سلول‌های بنیادین خون بندناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی اظهار کرد: منابع مختلفی همچون خون محیطی، مغز استخوان، پالپ دندان شیری و سلول‌های چربی نیز دارای سلول‌های بنیادی اختصاصی خود هستند؛ با این حال، خون بندناف تنها منبع سلول‌های بنیادی است که بلافاصله پس از تولد، همیشه در دسترس، پاکیزه و قابل استفاده فوری است. پیش از انجام فرآیند ذخیره‌سازی، مشاوره‌های تخصصی با مادر انجام می‌شود.
وی درباره هزینه‌های تأمین سلول بنیادی از خارج کشور توضیح داد: خرید سلول بنیادی از کشورهای خارجی بین ۴ تا ۵ هزار دلار هزینه دارد، در حالی که خانواده‌ها می‌توانند با مراجعه از هفته ۳۴ بارداری، خون بندناف فرزند خود را در داخل کشور ذخیره کنند. هزینه ذخیره‌سازی ۱۶ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان است که به‌صورت اقساط و همراه با تسهیلات ارائه می‌شود. نمونه‌ها بلافاصله پس از جمع‌آوری برای فرآوری به تهران ارسال می‌شوند.
مدیر بانک سلول‌های بنیادی خون بندناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه تسهیلات ویژه‌ای برای خانواده‌هایی که دارای فرزند سوم یا چهارم هستند در نظر گرفته شده است، ابراز امیدواری کرد که در آینده امکان ذخیره‌سازی پالپ دندان شیری نیز برای خانواده‌ها توسعه بیشتری یابد.
